Đơn hàng ký mới bị rút ngắn, hoạt động logistic chậm, lại đối mặt bài toán cạnh tranh nguồn nhân lực khiến doanh nghiệp dệt may thêm “đau đầu” 6 tháng cuối năm.
Chia sẻ tại Triển lãm quốc tế ngành công nghiệp dệt may – thiết bị và nguyên phụ liệu mới đây, Phó cục trưởng Cục xúc tiến thương mại Lê Hoàng Tài, cho rằng 6 tháng cuối năm tình hình xuất khẩu của dệt may sẽ tăng trưởng chậm lại. Lạm phát, chiến sự Ukraine ảnh hưởng đến sức mua toàn cầu khiến đơn đặt hàng của các doanh nghiệp bị giảm.
Bà Trần Thị Tuyết Mai, Phó tổng thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas), tại tọa đàm giải pháp chuyển đổi cho thách thức nguồn nhân lực ngành dệt may diễn ra ở TP HCM, ngày 28/7 cũng cho biết, từ quý II, ngành dệt may cho công nhân nghỉ luân phiên vì thiếu đơn hàng.
Công nhân nhà máy dệt may Thành Công, quận Tân Phú, TP HCM. Ảnh: An Phương
Theo bà Mai, tình hình xuất khẩu năm nay “rất quái dị” ảnh hưởng nhiều nhà máy. Cụ thể, đầu năm các doanh nghiệp nhận rất nhiều đơn hàng nhưng thiếu lao động, không có người sản xuất. Nhiều nhà máy phải tìm chỗ gia công bớt. Bước sang quý II, chiến sự Ukraine, giá dầu tăng, dịch bệnh tác động đến thói quen tiêu dùng người dân nhiều nước. Sức mua áo quần, thời trang giảm mạnh, hàng tồn không bán được. Các nhãn hàng không ký kết hợp đồng mới.
Phó tổng thư ký Hiệp hội Dệt may cho hay một số nhà máy không có đơn hàng buộc phải tính toán phương án lao động như cho nghỉ thứ 7, công nhân nghỉ phép. Vitas đang tiến hành thống kê để có hướng hỗ trợ về sản xuất, đầu ra cho ngành, trong đó tập trung vào doanh nghiệp lượng đơn hàng giảm nhiều, tác động lớn công nhân.
Ngoài tình trạng thiếu đơn hàng, ông Phạm Xuân Trình, Giám đốc điều hành Tập đoàn dệt may Việt Nam còn cho biết hoạt động logistic chậm, khiến doanh nghiệp ngành này “khó chồng khó”. Hiện các nhà phân phối tồn một lượng lớn hàng hóa nên họ phải tìm cách giải quyết. Hơn nữa, trong nội tại ngành, vấn đề cạnh tranh về nguồn nhân lực càng khiến doanh nghiệp “đau đầu”.
Theo ông Trình, phần lớn lao động trong ngành dệt may là dạng phổ thông, thực hiện các công đoạn gia công sản phẩm, còn các khâu yêu cầu có trình độ kỹ thuật như nhuộm, hoàn thiện vải hay thiết kế sản phẩm đang thiếu và yếu.
Theo thống kê của Bộ Công Thương, khoảng 75% lao động trong lĩnh vực này chưa qua đào tạo hoặc chỉ được đào tạo dưới 3 tháng. Đây là thách thức cho ngành trong quá trình chuyển giao, ứng dụng công nghệ hiện đại vào sản xuất, nâng cao tỷ lệ nội địa hoá. Đặc biệt với phân ngành hỗ trợ như sản xuất nguyên vật liệu.
Do đó, chuyển đổi số tại các doanh nghiệp dệt may trong thời gian tới, theo ông Trình cần gắn liền với đào tạo nguồn nhân lực. Doanh nghiệp và các trường đào tạo cần hình thành liên kết bền vững hợp tác, hỗ trợ lẫn nhau.
Ngoài ra, tình trạng kim ngạch xuất khẩu dệt may cao nhưng giá trị gia tăng thấp cũng là vấn đề nan giải của dệt may. Nguyên nhân theo Phó cục trưởng Cục xúc tiến thương mại Lê Hoàng Tài là ngành chưa chủ động được nguyên phụ liệu, chưa đáp ứng được các công đoạn thượng nguồn, chuỗi cung ứng mang lại giá trị gia tăng cao hơn. Bên cạnh đó, năng suất lao động cũng thấp hơn các nước trong khu vực, trình độ công nghệ ở mức trung bình khá.
Do đó, ông Tài cho rằng để cải thiện tình hình, ngành này cần tăng cường phát triển theo chiều sâu, tham gia mạnh vào chuỗi cung ứng dệt may toàn cầu, nhất là tập trung vào những công đoạn mang lại giá trị gia tăng cao như thiết kế, sản xuất nguyên phụ liệu đầu vào, phân phối, từng bước chuyển mình lên vị trí cao hơn trong chuỗi sản xuất.
Đồng quan điểm, theo ông Vũ Đức Giang – Chủ tịch Hiệp Hội Dệt May Việt Nam (VITAS) – doanh nghiệp Việt cần đẩy mạnh áp dụng công nghệ hiện đại, chuyển đổi số để nâng cao năng suất, tối ưu hóa về nhân công…
SaigonTex & SaigonFabric – triển lãm quốc tế chuyên ngành dệt may lớn nhất tại Việt Nam diễn ra từ 27-30/7 tại TP HCM. Đây là sự kiện quốc tế về ngành dệt may đầu tiên kể từ năm 2019. Triển lãm thu hút hơn 278 doanh nghiệp đến từ 17 quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới, trong đó có Mỹ, Trung Quốc, Đức, Hong Kong, Ấn Độ, Indonesia, Ý, Nhật Bản, Hàn Quốc…
Lê Tuyết – Thi Hà
Nguồn: vnexpress.net