Bộ Công thương đề xuất làm tiếp điện mặt trời, Thanh tra Chính phủ nói đang thanh tra tổng thể

Khu vực điện gió và điện mặt trời ở huyện Thuận Nam, Ninh Thuận – Ảnh: T.T.D.

Thanh tra Chính phủ vừa có văn bản gửi Văn phòng Chính phủ về việc lấy ý kiến các nội dung Bộ Công thương xin ý kiến Thường trực Chính phủ liên quan Quy hoạch điện VIII.

Trước đó, Bộ Công thương kiến nghị tiếp tục cho triển khai dự án đã có chủ trương đầu tư, được chấp thuận đầu tư và đang triển khai xây dựng, với tổng công suất 2.428,42 MW. Với lý do nếu đẩy lùi những dự án này sau năm 2030 sẽ gặp rủi ro về mặt pháp lý, kinh phí đền bù cho các nhà đầu tư.

Đồng thời, bộ này cũng kiến nghị giãn tiến độ các dự án đã được quy hoạch nhưng chưa được chấp thuận nhà đầu tư với công suất 4.136,25 MW sang giai đoạn sau năm 2030.

Theo Thanh tra Chính phủ, trong giai đoạn 2016 – 2020, việc các cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định bổ sung vào Quy hoạch điện 7 điều chỉnh 175 dự án điện mặt trời với tổng công suất 15.400 MW, trong khi công suất trong quy hoạch ban đầu chỉ 850 MW (gấp gần 20 lần – PV) đã làm thay đổi các chỉ tiêu về tổng công suất, cơ cấu nguồn điện… gây mất cân bằng cung – cầu miền, tạo sức ép lên lưới truyền tải liên miền.

Đáng chú ý, việc phát triển nóng các loại hình điện gió, mặt trời, không đồng bộ với phát triển lưới truyền tải điện, không kịp thời giải tỏa công suất, đã gây khó khăn trong công tác vận hành, điều độ hệ thống điện, ảnh hưởng đến vận hành các nguồn nhiệt điện than, khí…

Nguyên nhân chính, theo Thanh tra Chính phủ, do công tác quản lý nhà nước về quy hoạch chưa hiệu quả, thiếu quyết liệt… khi bổ sung dự án làm phá vỡ quy hoạch.

Vì vậy với kiến nghị của Bộ Công thương nêu trên, Thanh tra Chính phủ cho biết hiện nay cơ quan thanh tra đã và đang thanh tra việc chấp hành quy định pháp luật trong quản lý, thực hiện quy hoạch và đầu tư xây dựng các công trình điện theo Quy hoạch điện 7 và Quy hoạch điện 7 điều chỉnh.

Do đó Thanh tra Chính phủ sẽ có kết luận, kiến nghị xử lý đối với những hạn chế, tồn tại và vi phạm trong quá trình phê duyệt và thực hiện Quy hoạch điện 7, Quy hoạch điện 7 điều chỉnh. Để tránh lãng phí nguồn lực đầu tư, gây rủi ro pháp lý có thể xảy ra, Thanh tra Chính phủ cũng đề nghị Bộ Công thương rà soát, xem xét kỹ.

Cụ thể cần xem xét kỹ các dự án/phần dự án điện mặt trời đã được bổ sung vào Quy hoạch điện 7 điều chỉnh, đến nay đã hoàn thành xây dựng nhưng chưa vận hành thương mại; các dự án của nhà đầu tư đã được cấp đất và ký hợp đồng mua sắm thiết bị; dự án đã được chấp thuận đầu tư và đã được cấp đất…

Từ đó đánh giá mức độ ảnh hưởng cho phép tiếp tục triển khai và đưa vào vận hành thương mại trước năm 2030 với cơ chế giá mua điện phù hợp, khắc phục những bất cập về giá mua điện trong thời gian qua; phù hợp với khả năng hấp thụ của hệ thống lưới điện quốc gia…

Với các dự án điện mặt trời đã bổ sung vào Quy hoạch điện 7 điều chỉnh còn lại, Thanh tra Chính phủ thống nhất ý kiến chỉ xem xét sau năm 2030 trên cơ sở phù hợp với hệ thống lưới điện truyền tải, cơ cấu phát triển nguồn điện vùng, miền, nhu cầu nền kinh tế. Đồng thời, cần đầu tư hệ thống lưới điện truyền tải kịp thời, đồng bộ để giải tỏa công suất phát điện.