Góc nhìn chuyên gia: Thị trường chưa xác định rõ xu hướng, nhà đầu tư cẩn thận khi bắt đáy cổ phiếu

Dòng tiền bắt đáy nhập cuộc giúp VN-Index giành lại được sắc xanh sau chuỗi ngày đỏ lửa. Tuy vậy, những nhịp rung lắc mạnh trong phiên cuối tuần vẫn cho thấy áp lực tâm lý vẫn chưa hoàn toàn được “cởi trói”. Thị trường liệu đã tạo đáy và dự báo của chuyên gia về xu hướng trong tuần sau sẽ như thế nào?

Ông Bùi Văn Huy – Giám đốc môi giới Công ty Chứng khoán TP.HCM (HSC): “Thị trường tạo đáy hay chưa?” chắc chắn là câu hỏi được nhà đầu tư quan tâm nhiều nhất ở thời điểm hiện tại. Bởi lẽ đợt giảm này thị trường rơi với gia tốc rơi cực nhanh và chỉ trong khoảng 2 tuần đã có lúc đánh rơi trên 150 điểm. Mặc dù xuất hiện những tín hiệu ủng hộ việc tạo đáy do việc thị trường rơi nhanh và đã xuất hiện phiên hồi đầu tiên, đặc biệt đối với các cổ phiếu trụ. Tuy nhiên, thị trường chưa xuất hiện một phiên tăng thực sự thuyết phục nào, thanh khoản còn kém, độ rộng thị trường cũng thực sự còn kém ngay cả trong phiên hồi cuối tuần. Do đó, tôi cho rằng hiện tại chưa thể khẳng định xu hướng của thị trường. Về diễn biến tuần mới, tôi cho rằng sẽ nhiều biến động khi bối cảnh thị trường thực sự chưa có nhiều điểm sáng:

Về phía yếu tố tích cực: Mùa báo cáo kết quả kinh doanh hiện tại đang cho thấy rất nhiều tín hiệu tích cực trong tăng trưởng lợi nhuận doanh nghiệp, ở nhiều nhóm ngành khác nhau. Tuy nhiên cũng như nhiều thị trường khác trên thế giới, mùa kết quả kinh doanh năm nay thị trường diễn biến xấu. Khi thị trường biến động tiêu cực, nhiều người tự đặt ra câu hỏi tại sao nền kinh tế hồi phục tốt, lợi nhuận tăng trưởng tốt, định giá thị trường hấp dẫn mà thị trường vẫn giảm? Tuy nhiên cách tư duy như vậy không đúng, bởi trong ngắn hạn nếu bạn muốn dự đoán thị trường lên/xuống thế nào, bắt buộc phải dự đoán dòng tiền.

Về yếu tố tiêu cực: Áp lực từ thị trường chứng khoán thế giới, Lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ và ẩn số từ xung đột Ukraine là rất lớn. Đặc biệt là sau khi nghỉ lễ 4 ngày (30/04 và 01/05) chúng ta sẽ đối diện với kỳ họp tiếp theo của FED, được dự báo sẽ có những quyết định nâng lãi suất dứt khoát. Trong nước, có hiện tượng bán ra để phân bổ lại dòng vốn giữa các kênh đầu tư. Thị trường đang ở thời điểm nhạy cảm, khúc cua của chính sách tiền tệ, tài khóa, bước ngoặt của thị trường cổ phiếu, trái phiếu, hàng hóa….Về áp lực giải chấp margin tôi cho là có xuất hiện, song theo ghi nhận tại nhiều nguồn cho thấy áp lực này không phải quá lớn. Lực bán lớn hơn có thể đến từ việc phân bổ lại nguồn vốn khi Covid kết thúc.

Ông Nguyễn Thế Minh – Giám đốc phân tích Khối khách hàng cá nhân, CTCK Yuanta Việt Nam: Những phiên tuần qua, đà giảm thị trường phần lớn đến từ áp lực margin, song hai phiên gần đây áp lực này có dấu hiệu giảm. Tuy một phiên tăng điểm chưa thể khẳng định thị trường đã xác lập đáy, song cho thấy dấu hiệu trụ được mốc hỗ trợ 1.350 điểm khá cao. Vùng hỗ trợ cứng cộng với chỉ số P/E thị trường đang giao dịch quanh mức trung bình từ năm 2016 đến nay cho thấy thị trường đang có xu hướng cân bằng, song cần thêm thời gian tích luỹ để xác lập rõ xu hướng.

Nhận định về diễn biến thị trường tuần tới, tôi cho rằng VN-Index chủ yếu đi ngang, nếu tăng điểm cũng chỉ tăng trong biên độ hẹp, bởi áp lực margin vẫn chưa thể giải tỏa trong một sớm một chiều. Đặc biệt, sự phân hoá sẽ diễn ra mạnh mẽ trong tuần sau, nhóm cổ phiếu cơ bản tốt có thể vẫn chịu áp lực chốt lời trong ngắn hạn, trong khi đó nhóm đầu cơ sẽ có thể tiếp tục hồi phục kỹ thuật sau thời gian giảm sâu.

Ông Đỗ Bảo Ngọc – Phó Tổng Giám đốc CTCP Chứng khoán Kiến thiết Việt Nam: Chỉ số VN-Index ghi nhận tăng điểm vào cuối tuần, song có thể thấy tâm lý nhà đầu tư vẫn rất thận trọng. Tôi dự đoán trong tuần sau khi loạt cổ phiếu T+3 về tài khoản, thị trường có thể test lại vùng hỗ trợ 1.355 – 1370 sau đó mới có thể xác định vùng đáy. Trong xu hướng hiện tại, chỉ số chỉ đang ở trạng thái cân bằng mới chứ chưa xác định xu hướng. Trong trường hợp thị trường không có thông tin tiêu cực, VN-Index sẽ có xu hướng hồi phục dần về cuối tuần.

Loạt cổ phiếu phân bón, thủy sản, hoá chất từng được chú ý bởi kỳ vọng lãi lớn, nhiều yếu tố hưởng lợi tích cực đồng loạt nằm sàn trong phiên cuối tuần. Trong khi đó, nhóm cổ phiếu mang tính chất đầu cơ cao như nhóm FLC lại bật tăng trần đồng loạt sau chuỗi ngày giảm sâu. Chuyên gia lý giải sao về điều này?

Ông Bùi Văn Huy: Việc các nhóm ngành hưởng lợi lớn thời gian qua bị bán ra là điều dễ hiểu khi nhóm này đã có những thông tin về kết quả kinh doanh. Các cổ phiếu này đã tăng mạnh, vẫn neo ở vùng đỉnh và khi “tin ra là bán”. Tuy nhiên, dù đối diện với áp lực điều chỉnh trong ngắn hạn, song nhóm cổ phiếu này vẫn rất hấp dẫn khi triển vọng vẫn “sáng cửa” để đầu tư trong năm nay. Đối với các cổ phiếu đầu cơ như nhóm FLC đã giảm quá nhiều, rơi về vùng đáy trong nhiều năm trở lại đây nên kích hoạt lực cầu bắt đáy. Việc nhóm cổ phiếu này thoát sàn cải thiện tâm lý thị trường cho thấy vẫn có dòng tiền mang tính đầu cơ rất cao.

Ông Nguyễn Thế Minh: Theo suy luận của tôi, nhóm cổ phiếu lớn điều chỉnh mạnh trong phiên cuối tuần là do áp lực margin trong tuần vừa qua. Theo đó, nhiều nhà đầu tư có tâm lý bán cổ phiếu có lãi để giảm margin, trong khi vẫn “gồng lỗ” cổ phiếu đang giảm điểm. Với suy nghĩ “chưa bán là chưa lỗ” của nhiều nhà đầu tư, họ có thể sẽ ôm cổ phiếu đầu cơ để chờ hồi phục.

Ông Đỗ Bảo Ngọc: Những nhóm cổ phiếu hưởng lợi như hoá chất, thuỷ sản, dệt may đã ngược dòng tăng mạnh trong khi thị trường lao dốc trong tuần qua. Có thể thấy, những lợi thế kinh doanh, thông tin tốt đã phần nào phản ánh vào giá, nhiều nhà đầu tư thoả mãn về mức lợi nhuận nên thực hiện chốt lời. Rõ ràng không có cổ phiếu tăng mãi và cũng không có cổ phiếu nào giảm mãi. Đối với nhóm cổ phiếu đầu cơ khi giảm quá sâu, quy luật cung cầu có thể khiến nhóm này có những phiên hồi về mặt kỹ thuật. Tuy nhiên, tăng điểm một phiên không có ý nghĩa gì khi có nhiều nhà đầu tư đã âm hàng chục phần trăm trong tài khoản.

Nhìn về dài hạn, những nhóm cổ phiếu thuỷ sản, phân bón, hoá chất vẫn được hưởng lợi lớn từ nhiều yếu tố. Sau quá trình điều chỉnh, những cổ phiếu có tăng trưởng tốt, hưởng lợi lớn sẽ có thể bứt phá mạnh, thậm chí vượt qua vùng đỉnh cũ và đó chính là cách đi của những cổ phiếu lớn. Đối với những cổ phiếu đầu cơ giá trị xấu thì có thể phục hồi kỹ thuật 1-2 phiên, sau vẫn có nguy cơ giảm sâu hơn. Do đó, nhà đầu tư nên nhớ triển vọng dài hạn của doanh nghiệp mới là thước đo chính xác nhất cho giá cổ phiếu.

Trong phát biểu mới đây, Chính phủ đã nêu cao quyết tâm làm lành mạnh thị trường, bảo vệ nhà đầu tư chân chính hướng đến mục tiêu nâng hạng thị trường từ cận biên lên mới nổi. Trước những hành động cụ thể trong việc thanh lọc thị trường thời gian gần đây, chuyên gia đánh giá ra sao về triển vọng nâng hạng thị trường trong thời gian tới?

Ông Bùi Văn Huy: Những quyết tâm và hành động cụ thể trong việc xử lý vi phạm trên thị trường là rất đáng ghi nhận. Thị trường sẽ hưởng lợi trực tiếp và cả gián tiếp từ quá trình nâng hạng. Trực tiếp là việc thị trường được cải thiện, phát triển hơn về chất lượng thị trường; gián tiếp là khi nâng hạng chúng ta sẽ thu hút được dòng vốn đầu tư từ các nhà đầu tư nước ngoài như nhiều thị trường trước đó. Tuy nhiên trong một bình luận gần đây, tôi đã nhận định cửa nâng hạng vẫn chưa sáng trong năm nay, thậm chí 1-2 năm tới vì thị trường cần nhiều điều cần cải thiện để đáp ứng các tiêu chí nâng hạng.

Về mặt thông tin để trading, việc đưa lại thông tin nâng hạng chứng tỏ thị trường đang rất thiếu thông tin hỗ trợ. Trước đó, tôi cũng đã đoán trước thị trường sẽ đưa lại những thông tin về nâng hạng trong thời điểm này. Điều này chứng tỏ không có thông tin hỗ trợ mới nào, thị trường dù không muốn cũng phải kể câu chuyện cũ, ít có khả năng xảy ra trong năm nay.

Ông Nguyễn Thế Minh: Câu chuyện nâng hạng ở Việt Nam không nằm ở định lượng mà thuộc về yếu tố định tính. Về yếu tố minh bạch thị trường, Chính Phủ vẫn đang thực hiện rất tích cực. Về triển vọng nâng hạng, tôi kỳ vọng nhất hai tiêu chí là việc mở room cho nhà đầu tư nước ngoài và hệ thống giao dịch KRX sớm được triển khai trong quý 2 năm nay như cam kết trước đó. Nếu hệ thống giao dịch mới triển khai đúng tiến độ, tôi kỳ vọng thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ được đưa vào danh sách theo dõi nâng hạng trong tháng 9 tới đây. Bởi trong năm có 2 kỳ lập danh sách theo dõi nâng hạng vào tháng 3 và tháng 9, nếu chúng ta làm tốt hệ thống thì sẽ có cơ hội lớn.

Những tín hiệu nâng hạng sẽ tác động tích cực đến thị trường chứng khoán. Bởi, hiện các quỹ nước ngoài vẫn đang đi tìm những thị trường có câu chuyện tăng trưởng trong bối cảnh lãi suất tăng, chính sách tiền tệ thắt chặt. Do đó, việc nâng hạng lên thị trường mới nổi sẽ là cơ hội lớn để hấp dẫn dòng tiền lớn từ nhà đầu tư nước ngoài.

Ông Đỗ Bảo Ngọc: Quá trình nâng hạng đang bị chậm do quy mô và chất lượng thị trường. Chính Phủ đã nhìn nhận rõ những vấn đề tiêu cực của thị trường để thực hiện những biện pháp thanh lọc thị trường. Bên cạnh đó, giao dịch KRX sắp tới triển khai có nhiều sản phẩm đa dạng, nhiều nhà đầu tư có thể có nhiều công cụ quản trị rủi ro. Với mục tiêu phát triển dài hạn,tôi kỳ vọng năm 2023 và 2024 có thể thực hiện nâng hạng.

Dù ghi nhận phiên hồi phục, song biến động xấu của thị trường trong tuần qua vẫn để lại những cú sốc tâm lý khá nặng nề với nhà đầu tư. Hành động như thế nào trong thời điểm hiện tại là điều rất nhiều nhà đầu tư quan tâm. Quan điểm của chuyên gia như thế nào?

Ông Bùi Văn Huy: Trên quan điểm vẫn chưa có tín hiệu rõ ràng là thị trường đã tạo đáy hay chưa cùng bối cảnh vẫn còn áp lực, tôi đưa ra hành động khuyến nghị cho hai kiểu nhà đầu tư cụ thể:

Nhà đầu tư dài hạn: Đương nhiên với nhiều nhà đầu tư dài hạn, thị trường giảm là cơ hội mua vào các cổ phiếu với giá tốt. Tuy nhiên, cần phải hiểu thật triển vọng ngành, định giá doanh nghiệp khi đầu tư và không được dùng nhiều margin. Nhiều nhà đầu tư dài hạn rất ung dung trong nhịp này vì đoạn chỉnh này thực tế cũng chưa là bao so với đoạn tăng từ đáy Covid.

Nhà đầu tư lướt sóng ngắn hạn: Nhiều nhà đầu tư giao dịch ngắn hạn đang trong trạng thái lỗ nặng và rất mong muốn gỡ lỗ nhanh. Các bẫy tâm lý rất dễ gặp trong bối cảnh hiện tại. Tránh bắt đáy bằng mọi giá, không sử dụng margin cao khi chưa có tín hiệu tạo đáy rõ ràng – những nhịp bull trap từ đỉnh rõ ràng có tính sát thương rất lớn. Trong những nhịp hồi, cần ưu tiên quản trị rủi ro, chỉ cần còn tiền sẽ có rất nhiều cơ hội khi thị trường thực sự trở lại.

Ông Nguyễn Thế Minh: Lời khuyên tôi đưa ra là nhà đầu tư tránh việc bắt đáy khi thị trường chưa xác định rõ xu hướng. Nhìn đỉnh thiết lập hồi đầu tháng 4 chỉ số đã bị chiết khấu khá sâu, nhưng rủi ro chưa hoàn toàn giảm nên cần quan sát kỹ. Bởi nếu thực hiện bắt đáy, thị trường bất ngờ đảo chiều thì cú sốc này có thể nặng nề hơn rất nhiều. Chiến lược giao dịch thời điểm này thời điểm này là nên chờ thị trường xác định rõ xu hướng và đưa tỷ lệ margin về mức thấp.

Ông Đỗ Bảo Ngọc: Thị trường giảm mạnh là cơ hội cho nhà đầu tư cầm tiền để mua vào chờ nhịp hồi, song nhà đầu tư cần quan sát kỹ những phiên giao dịch tuần sau xem thị trường đã thực sự tạo đáy chưa. Đối với những nhà đầu tư cầm cổ phiếu không margin, cần đánh giá lại danh mục xem có thực sự phù hợp không. Nếu danh mục toàn cổ phiếu đầu cơ không có triển vọng tốt cần đảo sang những cổ phiếu tốt để chờ sự hồi phục của thị trường.

Theo chuyên gia, những nhóm ngành nào có cơ hội hấp đẫn dòng tiền trong tuần tới?

Ông Bùi Văn Huy: Trong thời điểm hiện tại, tôi cho rằng có hai cơ hội đầu tư hấp dẫn:

Thứ nhất, đầu tư nhóm cổ phiếu khỏe hơn mặt bằng chung, hút tiền trong thời gian qua và có triển vọng tích cực: Nhóm phòng thủ, công nghệ, bán lẻ, cảng biển, thủy sản, dệt may… tại các nền giá trung hạn.

Thứ hai, bắt đáy các cổ phiếu cơ bản tốt, bị quá bán trong thời gian qua, ngành chứng khoán và bất động sản là hai nhóm ngành tiêu biểu. Tất nhiên điều quan trọng ở đây là phải dự báo được đáy và mua giá nào, khi thị trường thủng đáy, các nhóm này cũng sẽ rất nguy hiểm.

Ông Nguyễn Thế Minh: Có hai nhóm tôi cho rằng sẽ có triển vọng tốt trong tuần tới. Đầu tiên là nhóm ngân hàng sẽ hồi phục mạnh nhờ kết quả kinh doanh tốt trong quý 1. Bên cạnh đó, những cổ phiếu đầu cơ cũng sẽ có cơ hội tăng điểm trong ngắn hạn sau thời gian điều chỉnh sâu.

Ông Đỗ Bảo Ngọc: Những doanh nghiệp có kết quả kinh doanh khả quan, mức chiết khấu sâu là ngân hàng, chứng khoán và thép vẫn còn cơ hội lớn trong thời gian tới.