Chứng khoán biến động, loại hình bảo hiểm kết hợp đầu tư có còn hiệu quả?

Dù phải đối mặt xu hướng giảm trong ngắn hạn, nhưng nhiều chuyên gia vẫn dự báo thị trường chứng khoán có nhiều tiềm năng tăng trưởng về dài hạn – Ảnh: LINH LAN

Cơ hội định hình lại chiến lược đầu tư

Thị trường chứng khoán đang trải qua khoảng thời gian biến động mạnh. Từ mốc kỷ lục hơn 1.528 điểm lập vào hồi đầu năm, đến nay chỉ số chứng khoán VN-Index đã lao dốc xuống dưới mốc 1.200 điểm. Theo nhận định của nhiều chuyên gia, thị trường chứng khoán vẫn đang trong xu hướng giảm, chưa tìm được đáy. 

Lúc đà tăng vẫn chưa quay trở lại, nhiều nhà đầu tư, đặc biệt là những nhà đầu tư cá nhân đang đứng trước thách thức duy trì mức độ an toàn trong danh mục đầu tư của mình.

Trong bối cảnh rơi vào thị trường “con gấu” (giảm), nhiều nhà đầu tư cá nhân, đặc biệt là những người mới gia nhập thị trường (F0) không tránh khỏi tâm lý hoang mang, kéo theo những lệnh bán chưa được tính toán bài bản, hay trót “bắt dao rơi” với những cổ phiếu đã bị đảo chiều lao dốc. 

Để thành công và bền bỉ với thị trường chứng khoán, bên cạnh việc kiểm soát cảm xúc, sự kiên nhẫn cũng là một yếu tố quan trọng, đặc biệt đối với góc nhìn đầu tư dài hạn.

Đại diện Prudential Việt Nam nhận định: “Sắp tới sẽ như thế nào?” là một câu hỏi mà rất khó để có câu trả lời đúng trong ngắn hạn. Do đó, đây là thời điểm thích hợp để nhà đầu tư cần phân bổ lại tài sản thành từng lớp vững chắc, đa dạng hóa danh mục bằng nhiều loại tài sản khác nhau. Trong rổ tài sản tài chính cá nhân có hơn 20 loại tài sản, hiểu rõ vai trò và đa dạng hóa từ 5-6 loại tài sản, nhà đầu tư không có gì phải bất an khi thị trường biến động.

Theo đó, trước tiên, mỗi cá nhân phải có lớp bảo vệ cho mình bằng các tài sản như quỹ dự phòng khẩn cấp, bảo hiểm, vàng… Tiếp theo đó là một số tài sản ở lớp tiết kiệm và trên cùng của tháp tài sản là các khoản đầu tư. 

Trong nhóm sản phẩm đầu tư, các cá nhân cần phân loại rõ mức độ rủi ro của từng loại từ bất động sản, trái phiếu, chứng chỉ quỹ, cổ phiếu… Ngay trong loại cổ phiếu, nhà đầu tư cũng cần nhìn nhận rõ ràng, chẳng hạn nhóm cổ phiếu bluechip khẩu vị rủi ro thấp hơn.

Phân bổ tài sản, hạn chế rủi ro là một trong những điều kiện quan trọng để bảo vệ nhà đầu tư trước các biến động của thị trường. Nhà đầu tư cũng cần phân biệt rõ giữa trading (mua bán qua lại ăn chênh lệch) và đầu tư dài hạn. 

Nhà đầu tư mới, nhà đầu tư không chuyên, thay vì tự mình mua bán trên sàn có thể ủy thác cho các tổ chức chuyên nghiệp đầu tư như mua chứng chỉ quỹ, tham gia bảo hiểm có liên kết đầu tư… Đây là cách đứng trên vai người khổng lồ khi các tổ chức này có đội ngũ chuyên gia tài chính, điều hành quỹ đảm bảo hiệu quả của các khoản đầu tư.

Đặc biệt, bảo hiểm liên kết đầu tư đang là một xu thế quan trọng trong đầu tư tài chính hiện nay. Theo số liệu của Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, tính đến đầu năm 2022, 60% các hợp đồng bảo hiểm nhân thọ phát hành hiện nay là bảo hiểm liên kết đầu tư. Sở dĩ bảo hiểm liên kết đầu tư trở thành kênh quan trọng khi vừa thuộc lớp bảo vệ trước rủi ro vừa có thể gia tăng tài sản qua hoạt động đầu tư.

Tỉ suất lợi nhuận bình quân của Quỹ Pru Link giai đoạn 2017 đến 2021

Mua bảo hiểm kết hợp đầu tư, có cần lo lắng?

Hiện nay cơ cấu của các sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư gồm 2 phần: bảo vệ rủi ro và đầu tư. Phần bảo hiểm bảo vệ rủi ro luôn được bảo đảm bất kể thị trường diễn biến thế nào. Ở phần đầu tư, phí của người tham gia bảo hiểm sẽ được tập hợp vào quỹ và khai thác.

Với sản phẩm bảo hiểm liên kết chung, các khoản đầu tư được ủy thác cho quỹ chung của công ty bảo hiểm và tập trung vào các loại tài sản có độ an toàn cao và ít biến động như trái phiếu doanh nghiệp, trái phiếu chính phủ và tiền gửi là chủ yếu. Theo khảo sát của chuyên gia, mỗi năm các quỹ đầu tư dưới dạng liên kết chung có lãi từ 5-6%. Đây là sản phẩm cho những nhà đầu tư có khẩu vị rủi ro trung bình, tìm kiếm lợi nhuận ổn định.

Sản phẩm bảo hiểm liên kết đơn vị dành cho các nhà đầu tư nhiều tham vọng với kỳ vọng lợi nhuận lớn hơn, khẩu vị rủi ro cao hơn. Phí của người tham gia sẽ được ủy thác cho Quỹ liên kết (do chính công ty bảo hiểm thành lập hoặc liên kết với các quỹ bên ngoài). Danh mục đầu tư của Quỹ liên kết sẽ đa dạng hơn bao gồm cổ phiếu, trái phiếu, tiền gửi… Tùy khẩu vị rủi ro của người tham gia, mỗi gói sẽ được phân bổ từng nhóm tài sản theo cơ cấu khác nhau. Vậy khi thị trường nhiều biến động, danh mục của người tham gia có tỷ lệ cổ phiếu lớn có cần lo lắng?

Thực tế, trong dài hạn, thị trường chứng khoán vẫn có nhiều tiềm năng tăng trưởng. Việc bán tháo trên thị trường chỉ là những điều chỉnh ngắn hạn do tâm lý hoặc theo chu kỳ bước vào thị trường “con gấu”. Quỹ đầu tư của các công ty bảo hiểm sở hữu đội ngũ chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực đầu tư và quản lý. Khi thị trường biến động, các nhà quản lý quỹ sẽ linh hoạt cơ cấu sang các loại tài sản khác. Như vậy, tài sản của khách hàng không bị ảnh hưởng quá lớn.

Một số sản phẩm liên kết đầu tư sẽ không khấu trừ toàn bộ phí bảo hiểm của khách hàng cùng một lúc. Mỗi tháng, các gói này chỉ trích một khoản bằng 1/12 phần phí bảo hiểm rủi ro đưa vào chi phí rủi ro, phần còn lại vẫn đang được đầu tư. Nguyên tắc là chưa bán đơn vị quỹ thì vẫn chưa phải trích phí bảo hiểm để đóng.

Thực tế, những biến động trên thị trường không phải vấn đề đáng lo ngại với người tham gia các gói bảo hiểm liên kết đầu tư. Tuy vậy, vẫn có một nhóm cần chú ý đến các diễn biến thị trường đó là người đến hạn rút tiền đầu tư sau 15-20 năm tham gia. Tỉ suất sinh lời của nhóm này có thể bị giảm nhẹ. Khi đó, khách hàng có thể cân nhắc rút một phần trong số đó và chờ tới khi thị trường phục hồi hoặc chuyển hướng sang các quỹ có rủi ro thấp hơn như trái phiếu.

Việc đầu tư cũng như tham gia một hợp đồng bảo hiểm là dài hạn. Những điều chỉnh ngắn hạn của thị trường chỉ là một phần trong quá trình này, nhà đầu tư cần bình tĩnh chờ đợi. Khi thị trường phục hồi sau các pha giảm điểm, khách hàng có quyền đổi sang nhóm an toàn hơn như trái phiếu để bảo toàn lợi nhuận hoặc đầu tư thêm để bù đắp những thiệt thòi khi thị trường giảm.